De eerste straal licht

De eerste straal licht die de duisternis van de nacht verandert in dageraad

Dit is de naam van de coöperatie die diep verborgen ligt in de Hoge Altas van Marokko. Hij is opgericht in 2009 om de vrouwen in het dorpje een betere toekomst te bieden.

Met slechts een paar foto’s die ik her en der op internet vond ging ik op zoek naar de coöperatie die mij aantrok omdat ze al hun producten kleuren met kruiden en bloemen uit de bergen. Ze creëren daardoor een hele specifieke en bijzondere kleurstelling in hun handgeweven tapijten.

Vanaf het stadje in de Midden Atlas waar ik overnacht is het nog ongeveer 2 uur rijden naar het dorpje waar de coöperatie zou moeten zijn. Onderweg word ik meerdere malen aangesproken op de kwaliteit van de route en kijken ze me vragend aan of ik deze route met dat kleine huurautootje wil gaan rijden. Gelukkig zijn de weersomstandigheden gunstig en laten ze me allemaal met een gerust hart doorrijden. In de winter schijnt deze weg een paar maanden onbegaanbaar te zijn in verband met de hevige sneeuwval.

Het dorp Tounfite

Aangekomen in het mooie bergdorp meld ik mij bij het plaatselijke politiebureau, een autoriteit in Marokko die mij al eerder het meest efficiënt op weg helpen. Ik laat verschillende agenten de foto’s zien en ook toevallige passanten horen zo dat ik in het dorp op zoek ben naar de coöperatie. Na een klein uur verschijnt er een auto waar 2 dames uitstappen die zeggen dat ze van de coöperatie zijn. Ik rij met de beide dames in mijn huurauto verder het dorp in en stop op nog 2 adressen onderweg om grote tassen met tapijten op te halen. Het laatste stuk lopen we naar de woning van 1 van de dames waar al 3 tassen klaarstaan met tapijten. Het blijkt dat de gemeentelijke subsidie voor hun atelier is stopgezet en dat ze sinds kort weer vanuit huis werken.

En als dan uiteindelijk de tassen opengaan ben ik meteen  dolgelukkig; het is de juiste coöperatie! De kleuren zijn in het echt nog meer bijzonder dan ik me kon voorstellen en ik weet nu al zeker dat ik met een stapel tapijten naar huis ga.

Het communiceren gaat moeizaam. De dames spreken geen van elk Frans of Engels en ik spreek helaas maar een paar woorden Arabisch. Maar met beleefdheidsvormen alleen kom ik er niet. Af en toe is de man van Laila – in wiens huis we momenteel zijn – in de kamer die gelukkig een klein beetje Frans spreekt. Maar hij is na een paar zinnen meestal weer weg, om even later weer terug te komen.

De vrouwen van dit coöperatief produceren de tapijten volledig met de hand. Van het scheren, wassen, kammen, spinnen en verven van de wol tot en met het uiteindelijke weven. Zelfs de houten weefgetouwen worden zelf gemaakt. Hun tapijten illustreren een mix van traditionele Berber patronen met hedendaagse ontwerpen. De vrouwen reproduceren traditionele ontwerpen uit het geheugen doorgegeven van generatie op vrouwen.

De hele dag bekijken we samen de enorme stapel tapijten en uiteraard kan ik geen keuze maken uit al dat moois. Met een redelijke selectie gaan we naar buiten om ze bij daglicht te bekijken, en dan pas zie je echt goed de kleuren. Het is bijna niet geloven dat die intense kleuren op een natuurlijke manier zijn geverfd. Maar de schaal met takken, zaadjes, gedroogde bloemetjes en vruchten die ze voor mij hebben verzameld bewijst dat het echt zo is. De kleuren die afkomstig zijn uit de natuur zijn afhankelijk van de tijd van het jaar, maar ook van de hoeveelheid regen en zon. Dat maakt dat geen enkel tapijt hetzelfde is van kleur maar elk een unieke, eigen stempel heeft.

Het uitzoeken

Met moeite kies ik uiteindelijk wat ik wil inkopen en mee gaat naar Nederland. Dan wordt de oudste zoon van Laila erbij gehaald om de optelsom te maken. Het handgeschreven briefje heb is uiteindelijk door de douane in Nederland goedgekeurd voor legale invoer van de tapijten.

We eten gezamenlijk een geweldige schaal couscous met groenten en kip, die de echtgenoot van Laila opdient. Daar was hij dus tussendoor mee bezig geweest! De hartelijkheid, gastvrijheid, maar ook onzekerheid van de dames heeft mij diep geraakt. Ik was plotseling in hun dorp, dus ze waren niet voorbereid op mijn komst. Niet wetende waarvoor ik precies kwam en zou gaan vinden van hun werk ontvingen ze me met alle egards, kalmte en rust. En was ik eerder afgekomen op de mooie kleuren, nu ben ik bewonderaar van al deze vrouwen.

Voordat ik het huis verlaat, krijg ik nog een kijkje in de slaapkamer waar een klein kindje ligt te slapen. Het zijn slechts dekens en tapijten op de grond. In de andere hoek van de kamer staan 2 verticale palen met een dwarsbalk. Het blijkt het weefraam te zijn.

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Met een groot gevoel van geluk rij ik uiteindelijk weer terug richting het stadje om weer te overnachten. Ik laat het dorpje dat vanaf nu altijd speciaal zal blijven achter me, wetend dat ik hier zeker ga terugkomen. De tapijten gaan een speciale plek innemen in de collectie van Fair Fabrics. Hopelijk lukt het mij om een stukje respect voor deze vrouwen mee te geven aan de kopers van de tapijten.

X Karin